Categorie:Constandse, Anton

Anton Levien Constandse (Brouwershaven, 13 september 1899 – Den Haag, 23 maart 1985) was een Nederlandse schrijver, journalist, anarchist, atheïst en vrijdenker.

Biografie Geboren 13 september 1899 te Brouwershaven. Overleden 24 maart 1985 te ’s Gravenhage. Vrijdenker, humanist en anarchist. Anton Constandse was een productief publicist en spreker, o.a. over moderne geschiedenis, politiek, literatuur, filosofie, wetenschap en cultuur, en seksualiteit.

Voor de oorlog schreef hij o.a. voor Alarm (anarchistische tijdschrift), De Vrijdenker en De Vrije Arbeider. Hij gold in die tijd als notoir anarchist. In 1927 en 1934 werd hij wegens opruiing in gearresteerd en in 1932 nam de overheid zijn publicatie Nederland, God en Oranje in beslag. Constandse noemde zich vanaf 1917 `sociaal‑anarchist', maar nadat hij in 1938 de Spaanse burgeroorlog had bezocht, verloor hij zijn vertrouwen in de haalbaarheid van het politieke anarchisme. Wel bleef het anarchisme de rest van zijn leven een cultureel uitgangspunt voor hem.

Bijna de hele oorlog (oktober 1940 tot september 1944) was Constandse geïnterneerd, o.a. in Buchenwald en St. Michielsgestel. Mede door de contacten die hij daar opdeed, kon hij na de oorlog hoofdredacteur buitenland worden bij de liberale krant het Algemeen Handelsblad (1946‑1964). Daarnaast schreef hij o.a. voor De Vrijdenker en Verstandig Ouderschap (NVSH).

Na zijn pensioen publiceerde hij vooral in De Gids, Vrij Nederland, De Nieuwe Linie en De As, en sprak hij wekelijks een commentaar uit voor de VPRO. In de jaren '60 ontdekte de protestgeneratie hem als inspirator.

Constandse was lid van het hoofdbestuur van het Humanistisch Verbond gedurende de jaren 1957-1961. Van 1954 tot 1964 was Constandse vaste medewerker van het humanistisch wetenschappelijk tijdschrift Rekenschap, en van 1968 tot 1970 was hij hoofdredacteur van het blad Mens en Wereld.

In 1973 ontving hij de Dr. J.P. van Praag‑prijs omdat hij `tallozen bewust maakte van de waarden van het vrije denken en het humanisme'.

Teksten God is het kwaad, 1924 Verloren illusies en blijvende idealen, 1934 Syndicalisme en bedrijf, 1938 Anarchisme van de daad, 1969 (boek) De Russische Revolutie en het Anarcho-syndicalisme, 1976 Vertalingen Het recht op luiheid Bronnen Humanistisch Historisch Centrum, http://www.uvh.nl